Uyuşturucudan Yakalanan Kaç Yıl Ceza Alır?
Ceza Kanunumuzun 188. ve devamı maddelerinde uyuşturucu veya uyarıcı madde suçlarına ilişkin hükümler düzenlenmiştir. Bu maddeler uyarınca uyuşturucudan yakalanan kişinin ne kadar ceza alacağını öngörebilmemiz için somut olayda şu incelemeleri yapmamız gerekir:
Uyuşturucudan yakalanan kişi hakkında isnat edilen fiil; TCK 188. madde kapsamında uyuşturucu veya uyarıcı madde imal veya ticareti suçunu mu yahut TCK m.191 dahilinde kullanmak amacıyla uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alma, kabul etme, bulundurma ya da uyuşturucu/uyarıcı madde kullanma suçunu mu oluşturmaktadır? bu hususun tespit edilmesi gerekir.
Peki bu tespit nasıl yapılacaktır?
Burada somut dosyadaki delillere göre bir belirleme yoluna gidilecektir.
1- Dosya kapsamında tarafların beyanları dikkate alınacaktır. Örneğin şüpheli ifadesinde veya sorgu sırasındaki beyanları ne şekildedir? Uyuşturucu/uyarıcı madde kullandığı mı yoksa ticari amaçlarla bulundurduğu yönünde mi beyanlarda bulunmuştur? Şüpheli ikrarda bulunmuş mudur? Ya da dosyadaki tanıkların beyanları hangi konuda ve ne şekildedir? bu soruların cevaplarının bulunması gerekmektedir.
2- Dosya içeriğindeki beyan delilleri dışındaki deliller nelerdir?
Örneğin kişinin üzerinde veya konutunda bulunan uyuşturucu veya uyarıcı maddeye ilişkin olarak;
- Miktar olarak ne kadar bir uyuşturucu veya uyarıcı madde yakalanmıştır?
- Yakalanan uyuşturucu veya uyarıcı madde çeşitli midir? tek tür müdür?
- Uyuşturucu maddenin bulunma şekli, saklama yeri, ilgili ortamda paketleme yapılıp yapılmaması, hassas terazi bulunması vs. durumun değerlendirilmesi gerekmektedir.
Veya telefon dinlemesi, teknik takip, gizli soruşturmacı vs. tedbirler uygulanmış mıdır ve bu tedbirler sonucunda hangi verilere ulaşılmıştır?
3- Kişinin kastı ne yöndedir?
Bu gibi soruların cevaplarına göre bir sonuca ulaştıktan sonra; kişinin eyleminin somut bir değerlendirilmesi ve tespiti yapılabilecektir.
Daha sonra kişinin alacağı ceza veya hakkında verilecek hükmün öngörülebilmesi için incelenmesi gereken konulardan bazıları şunlardır:
1-Ceza dosyası bağlamında yapılan usul işlemleri Ceza Muhakemesi Kanununa uygun bir biçimde uygulanmış mıdır? Dosya içeriğinde hukuka aykırı delil var mıdır ve niteliği nedir?
2-Kişi TCK m.192 anlamında uyuşturucu veya uyarıcı madde suçlarında etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanmak istemekte midir? Şartları oluşmuş mudur?
3-Dosyada uyuşturucu uyarıcı madde suçları ile ilgili artırım veya indirim nedenleri bulunmakta mıdır?
Buna göre bu gibi soruların cevapları da bulunarak somut olayda eylemin hangi suç kapsamına girdiği ve cezasının ne olabileceği ile ilgili genel bir çerçeve mümkün olabilecektir.
“Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti” başlıklı TCK m.188/3 ve devamı
“(3) Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran kişi, on yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Ancak, uyuşturucu veya uyarıcı madde verilen veya satılan kişinin çocuk olması hâlinde, veren veya satan kişiye verilecek hapis cezası on beş yıldan az olamaz.
(4) a) Yukarıdaki fıkralarda belirtilen uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin eroin, kokain, morfin, sentetik kannabinoid ve türevleri veya bazmorfin olması,
b) Üçüncü fıkradaki fiillerin; okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi, hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(5) Yukarıdaki fıkralarda gösterilen suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde, verilecek ceza bir kat artırılır.
(6) Üretimi resmi makamların iznine veya satışı yetkili tabip tarafından düzenlenen reçeteye bağlı olan ve uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisi doğuran her türlü madde açısından da yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanır. Ancak, verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir.
(7) Uyuşturucu veya uyarıcı etki doğurmamakla birlikte, uyuşturucu veya uyarıcı madde üretiminde kullanılan ve ithal veya imali resmi makamların iznine bağlı olan maddeyi ülkeye ithal eden, imal eden, satan, satın alan, sevk eden, nakleden, depolayan veya ihraç eden kişi, sekiz yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(8) Bu maddede tanımlanan suçların tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.“
“Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak” başlıklı TCK m.191
“(1) Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Bu suçtan dolayı başlatılan soruşturmada şüpheli hakkında 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 171 inci maddesindeki şartlar aranmaksızın, beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir. Cumhuriyet savcısı, bu durumda şüpheliyi, erteleme süresi zarfında kendisine yüklenen yükümlülüklere uygun davranmadığı veya yasakları ihlal ettiği takdirde kendisi bakımından ortaya çıkabilecek sonuçlar konusunda uyarır.
(3) Erteleme süresi zarfında şüpheli hakkında asgari bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanır. Bu süre Cumhuriyet savcısının kararı ile üçer aylık sürelerle en fazla bir yıl daha uzatılabilir. Hakkında denetimli serbestlik tedbiri verilen kişi, gerek görülmesi hâlinde denetimli serbestlik süresi içinde tedaviye tabi tutulabilir.
(4) Kişinin, erteleme süresi zarfında;
a) Kendisine yüklenen yükümlülüklere veya uygulanan tedavinin gereklerine uygun davranmamakta ısrar etmesi,
b) Tekrar kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması,
c) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması, hâlinde, hakkında kamu davası açılır.
(5) Erteleme süresi zarfında kişinin kullanmak için tekrar uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması, dördüncü fıkra uyarınca ihlal nedeni sayılır ve ayrı bir soruşturma ve kovuşturma konusu yapılmaz.
(6) Dördüncü fıkraya göre kamu davasının açılmasından sonra, birinci fıkrada tanımlanan suçun tekrar işlendiği iddiasıyla açılan soruşturmalarda ikinci fıkra uyarınca kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilemez.
(7) Şüpheli erteleme süresi zarfında dördüncü fıkrada belirtilen yükümlülüklere aykırı davranmadığı ve yasakları ihlal etmediği takdirde, hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilir.
(8) Bu Kanunun;
a) 188 inci maddesinde tanımlanan uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti,
b) 190 ıncı maddesinde tanımlanan uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma, suçundan dolayı yapılan kovuşturma evresinde, suçun münhasıran bu madde kapsamına girdiğinin anlaşılması hâlinde, sanık hakkında bu madde hükümleri çerçevesinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilir.
(9) Bu maddede aksine düzenleme bulunmayan hâllerde, Ceza Muhakemesi Kanununun kamu davasının açılmasının ertelenmesine ilişkin 171 inci maddesi veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin 231 inci maddesi hükümleri uygulanır.
(10) Birinci fıkradaki fiillerin; okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.”
Uyuşturucu Ticareti Cezaları Kaç Yıl 2022?
Uyuşturucu Uyarıcı madde ticareti suçları TCK m.188’de düzenlenmiştir. Buna göre söz konusu suçun cezası nitelikli haller olmaksızın on yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmibin güne kadar adlî para cezasıdır.
