Riskli yapı, 6306 sayılı Kanun m.2/1-d bendi gereğince; “…Riskli alan içinde veya dışında olup ekonomik ömrünü tamamlamış olan ya da yıkılma veya ağır hasar görme riski taşıdığı ilmî ve teknik verilere dayanılarak tespit edilen yapı…” olarak tanımlanmıştır.
Bir bina ya da yapının riskli yapı olarak tespit edilmesinin ardından yıktırılıp yeniden inşa edilmesi ya da mümkünse riskli unsurları ortadan kaldırılacak şekilde güçlendirme yapılması gerekmektedir. Riskli yapı tespitine ilişkin kararın kesinleşmesinin ardından ilgili idare tarafından 6306 sayılı Kanun’un 5. maddesi gereğince riskli yapının yıktırılması için, yapının maliklerine doksan günden fazla olmamak üzere süre verilir. Ayrıca verilen süre içerisinde yapının tahliye edilmemesi ve yıktırılmaması halinde masrafları, maliklere ait olmak üzere, idari makamlarca riskli yapının cebren tahliye edileceği ve yıktırılacağı da bildirilir.
Malikler tarafından riskli yapının yıktırılması yerine güçlendirilmesinin istenilmesi durumunda Yönetmeliğin 8. maddesinin yedinci fıkrası uyarınca, riskli yapının yıktırılması için maliklere verilen süre içerisinde; maliklerce, güçlendirmenin teknik olarak mümkün olduğunun tespit ettirilmesi, Kat Mülkiyeti Kanununun 19. maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen şekilde güçlendirme kararı alınması, güçlendirme projesinin hazırlatılması ve imar mevzuatı çerçevesinde ruhsat alınması gereklidir.
Riskli Yapı Tespitine İlişkin Kararın Kesinleşmesinin Ardından Tahliye ve Yıkım Kararı Nasıl Tebliğ Edilir?
6306 sayılı Kanun m.5/5 uyarınca; riskli yapıların tahliyesine ve yıktırılmasına ilişkin olarak ayni ve şahsi hak sahiplerine yapılacak tebligat, tahliye ve yıktırmaya ilişkin tutanağın yapıya asılması, maliklere e-Devlet Kapısı üzerinden bildirilmesi ve ilgili muhtarlıkta on beş gün süre ile ilan edilmesi suretiyle yapılır. Tahliye ve yıktırmaya ilişkin işlem, muhtarlıkta yapılan ilanın son günü ayni ve şahsi hak sahiplerine tebliğ edilmiş sayılır. Buna göre idarece verilen en fazla 90 günlük süre de bu şekilde belirlenecek tebliğ tarihinden itibaren başlayacaktır. Tahliyesi istenilen yapılar, ayrıca Başkanlığın internet sayfasında on beş gün süre ile ilan edilir.
Tahliye ve Yıkım Kararına Karşı Kat Malikleri Tarafından Tebliğ Tarihinden İtibaren 30 Gün İçerisinde Dava Açılabilir.
Riskli yapı tespitine ilişkin kararın kesinleşmesinin ardından idarece bildirilen tahliye ve yıkım işlemine karşı malikler tarafından tebliğden itibaren 30 gün içerisinde İdare Mahkemesinde iptal davası açabilecektir. Açılan iptal davasında yürütmenin durdurulması talebinde de bulunulması önemlidir. Mahkemece idarenin işlemi ile ilgili yürütmenin durdurulmasına karar verilmesi halinde tahliye ve yıkım işlemleri duracaktır. Ancak mahkeme tarafından davacının yürütmenin durdurulması talebi reddedilirse idarenin tahliye ve yıkım işlemleri dava sürecinde de devam edecektir.
Riskli Yapı Tespiti Sonrası Kiracının Tahliye Süresi
Özetle, riskli yapı tespitine ilişkin kararın kesinleşmesi sonrasında idarece binanın tahliye edilmesi ve maliklerce yıktırılması hususunda verilecek olan en fazla 90 gün süre içerisinde kiracı ve kat malikleri tarafından taşınmazın tahliye edilmesi gerekmektedir. Burada verilecek olan en fazla 90 günlük süre 6306 sayılı Kanun m.5/5 bendi gereğince yapılacak olan tebliğ tarihinden itibaren başlayacaktır. Ancak kat malikleri tarafından riskli yapı tespitine ilişkin dava açılması ve mahkemece idari işlemle ilgili yürütmenin durdurulması kararı verilmesi halinde, aksi yönde bir mahkeme kararı olmadığı sürece malik ve kiracıların taşınmazı tahliye etmesi gerekmeyecektir.
Ayrıca 6306 sayılı Kanun’un 6/A maddesi uyarınca; “(1)Yıkılacak derecede riskli olan yapıların bulunduğu alanlar ile kendiliğinden çöken veya zeminin kayması, heyelan, su baskını, kaya düşmesi, yangın, patlama gibi sebeplerle ağır hasar gören veya ağır hasar görme riski bulunan yapıların bulunduğu alanlarda dönüşüm uygulamaları maliklerin ve ilgililerin muvafakati aranmaksızın Başkanlıkça resen yapılabilir veya yaptırılabilir…” denmektedir. Somut durumda şartlarının bulunması kaydıyla idarece 6306 sayılı Kanun’un 6/A maddesinin uygulanması durumunda malik ve kiracıların tahliye süresi daha da kısalabilecektir. Ancak ilgili Kanun maddesinin uygulamasının sınırlı olduğunu da belirtelim.
Av. Oktay Altunkaya
