Şikayet Dilekçesi Nasıl Yazılır? Soru-Cevap

Şikayet Dilekçesi Nasıl Yazılır?

Bireyler karşılaştıkları suç konusu haksız fiillere ve hukuka aykırılıklara karşı adli makamlara (savcılık, emniyet, jandarma vs.) şikayet dilekçesi ile başvurarak hukuki süreci başlatabilirler. Şikayet dilekçesi düzenlenirken gerekli konu ve unsurlara dikkat edilmemesi halinde kişiler soruşturma ve kovuşturma sürecinin uzaması, dava açılmasını gerektirecek bir vakıa olmasına rağmen kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi gibi durumlarla karşılaşabilecektir. Dolayısıyla etkili bir soruşturma ve mahkeme aşamasının gerçekleştirilebilmesi için şikayet dilekçesinin doğru bir şekilde hazırlanması önem arz etmektedir.

Şikayet Dilekçesi Kime Hitaben Yazılır?

Şikayet dilekçesi kişinin başvuracağı ilgili kuruma hitaben yazılmalıdır. Örneğin; Ankara Şereflikoçhisar’da işlendiği iddia edilen bir suç ile ilgili olarak Şereflikoçhisar Cumhuriyet Başsavcılığına, Çankaya’da gerçekleşen bir hukuka aykırı eylemle ilgili olarak ise Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına hitap edilerek şikayet dilekçesi hazırlamalıdır. Ya da kişi başvurusunu polis karakoluna yapmayı düşünüyorsa Örneğin; Ankara Valiliği/Etimesgut Polis Karakolu Amirliğine şeklinde düzenleyebilir.

“Şikayet Eden Somut Olayı Ayrıntılı ve Açık Bir Şekilde Açıklamalıdır.”

Şikayet dilekçesinde kişi öncelikle ad, soyad, TC kimlik numarası, adres, telefon gibi şahsi bilgilerini; şikayet edeceği kişinin ad, soyad, adres vs. bilgilerine sahipse bu bilgileri de dilekçesine eklemelidir. Daha sonra suç olduğunu iddia ettiği somut olayı ayrıntılı ve açık bir şekilde açıklamalıdır. Olayın detaylı ve açık şekilde anlatılması adli makamların işini gereği gibi yapabilmesi açısından önemlidir. Açıkladığı olayla ilgili olarak hangi suçun işlendiğini belirtmesi, hukuki normlarla bağlantı kurması yararlı olacaktır. Fakat kişinin sadece suç olduğunu düşündüğü somut vakıayı anlatması da şikayet başvurusu yapabilmesi için yeterlidir.

Şikayet Dilekçesine Delil Eklemem Gerekir Mi?

Ceza muhakemesinde resen araştırma ilkesi geçerlidir. Yani kişiler anlattıklarına dayanak olarak delil göstermese dahi Cumhuriyet Başsavcılığı konu ile ilgili araştırma yapmak zorundadır. Fakat çoğu zaman somut olayla ilgili olarak en çok bilgiye taraflar sahiptir. Olayla ilgili olarak hangi delilin mevcut bulunduğuna ilişkin olarak; örneğin kasten yaralama suçunda, söz konusu suçun nasıl ve neden işlendiği, olay anında kimlerin orada olduğu, herhangi bir alet kullanılıp kullanılmadığı gibi hususları en iyi bilebilecek kişiler olayın taraflardır. Dolayısıyla kişi şikayet dilekçesi içeriğinde veya ekinde mutlaka delillerini belirtmelidir. Şikayet edenin iddiaları ile ilgili olarak delili bulunmuyorsa dilekçesindeki iddialarının somut ve ayrıntılı olması hususu daha da önem kazanacaktır.

Yine, şikayet eden somut olayla ilgili etkili olabilecek bir delilin nerede bulunduğunu biliyorsa, delile kendisinin ulaşma imkanı olmasa da adli makamlardan söz konusu delile ulaşılmasını ve dosya içeriğine alınmasını isteyebilir.

Şikayet Dilekçesini Nereye Vereceğim?

Kişi ilgili yerin Cumhuriyet Başsavcılığına hitaben düzenlediği şikayet dilekçesini müracaat savcılığına teslim etmelidir. Müracaat savcılıkları adliyelerin içerisinde yer almaktadır. Fakat kişi şikayet dilekçesini örneğin polis karakoluna hitaben düzenlemişse dilekçe söz konusu polis karakoluna verilmelidir.

Şikayet başvurusu mecburi olarak adliyeden yapılmak zorunda değildir. Kişi emniyet veya jandarma karakoluna şikayet başvurusuna yapabileceği gibi herhangi bir başka devlet kurumuna da şikayet dilekçesini sunabilir. Şikayet başvurusu kendisine ulaşan kamu kurumu şikayet dilekçesini ilgili kuruma iletmekle yükümlüdür. Belirtmem gerekirse elbette daha hızlı ve pratik sonuçlar alınabilmesi adına şikayet başvurusunun ilgili Cumhuriyet Başsavcılığında yapılması faydalı olacaktır.

Şikayet Dilekçesi Verirken Bir Ücret Ödemem Gerekir Mi?

Şikayet başvurusu yaparken şikayet edenden herhangi bir ücret, masraf alınmaz.

Şikayet Dilekçesi Verildikten Sonra Ne Olur?

Şikayet dilekçesi verildikten sonra kişinin dilekçesinde belirttiği talepleri incelemeye alınır ve süreç başlar. Bu aşamada ilgili Cumhuriyet savcısı öncelikle dilekçede açıklanan hususları inceleyecektir. Şikayetçinin açıklamalarının suç olup olamayacağı konusunda bir değerlendirme yapacaktır. Daha sonra soruşturma yapılmasını gerektirecek suç şüphesinin bulunduğu kanaatinde ise soruşturma başlatacaktır. Soruşturma aşamasında Cumhuriyet savcılığı, kural olarak, şikayet edeni ve somut olayla ilgili olabilecek kişileri ifade vermeye çağıracaktır. Şikayet edenin sunmuş olduğu deliller varsa bunları inceleyecektir. İlgili delil eğer teknik bir delilse bilirkişi aracılığıyla incelenmesini ve rapor düzenlenmesini talep edecektir. Yine, somut vakıa ile ilgili resen araştırılmasını istediği konularda ilgili yerlere müzekkere düzenleyecektir. Örneğin; şikayet konusu bilişim sistemleri aracılığıyla işlenen hırsızlık suçu olsun. Cumhuriyet savcılığı burada paranın çalındığı bankaya müzekkere yazarak banka hesap hareketlerini içeren dökümanların gönderilmesini talep edebilecektir. Ya da konunun araştırılması için örneğin Ankara İl Emniyet Müdürlüğü Hırsızlık Suçları Bürosu Amirliğine talimat yazısı düzenleyebilecektir.

Şikayet Dilekçesini Verdikten Sonra Bir Daha Adliyeye veya Karakola Gitmem Gerekir Mi?

Uygulamada şikayet dilekçesi ile ilgili olarak en çok sorulan sorulardan birisi de “Ben şikayet dilekçemde her şeyi anlattım. Neden bir daha çağrılıyorum?” sorusudur. Bu konuda öncelikle kişi şikayet dilekçesini verdikten sonra dilekçesinde her şeyi açık ve ayrıntılı olarak anlatmamışsa veya Cumhuriyet savcısının sormak istediği hususlar varsa şikayet edenin ifadesinin alınması için ilgili kolluğa müzekkere yazacaktır ya da bizzat kendisi ifade almak üzere adliyeye çağıracaktır.

Şikayet Dilekçesi Verdiğim Bir Konu ile İlgili Uzun Süre Sonra Adresime Bir Tebligat Ulaştı ve Duruşmaya Gelmem İstendi. Duruşmaya Katılmak Zorunda Mıyım? Katılmazsam Ne Olur?

Soruşturma evresinden sonra şikayet konusu fiil ile ilgili olarak kamu davası açılması durumunda şikayet eden mahkemece dinlenmek üzere duruşmaya davet edilebilir. Bu halde şikayet edenin duruşmaya katılması zorunludur. Şikayet eden mahkemece duruşmaya davet edilmesine rağmen duruşmaya katılmazsa; hakkında zorla getirme kararı verilebilir. Ve diğer celsede kolluk görevlilerince duruşmaya götürülür.

Savcılık Aşamasında Bütün Bildiklerimi Anlatmıştım. Ancak Mahkemeye Yine Çağırılıyorum. Ne Yapmalıyım?

Ceza yargılamasında şikayet eden soruşturma evresinde Cumhuriyet savcılığınca dinlenmiş olabilir. Şikayet konusu ile ilgili kovuşturma yani mahkeme aşamasına geçilmesi durumunda şikayet eden bu defa da mahkeme tarafından dinlenmesi gerekir. Savcılık ve Yargılama makamlarının farklı görev ve sorumlulukları olması sebebiyle şikayetçinin bir kez de mahkemece dinlenmesi olağan usuldür. Ayrıca olağan usulün dışında yargılama aşamasında aynı veya başka bir konu ile ilgili olarak da şikayet eden birden fazla kez dinlenmek istenebilir. Mahkemece duruşmaya çağrılan kişi duruşmaya katılmalıdır.

Şikayetçi Olduğum Bir Konu ile İlgili Dava Açıldı. Bütün Duruşmalara Katılmam Gerekir Mi?

Şikayet eden istemesi haline bütün duruşmalara katılabilir. Ancak şikayet edenin duruşmaya katılmak istememesi halinde mahkeme aşamasında davaya katılma talebinde bulunmazsa mahkemece somut vakıa hakkında olağan şartlarda bir defa dinlendikten sonra bir daha duruşmaya katılması gerekmeyecektir. Şikayet edenin kovuşturma evresinde davaya katılma talebinde bulunması ve mahkemece bu talebin kabul edilmesi halinde kişinin duruşmalara katılması faydalı olacaktır. Ancak şikayetçinin bütün duruşmalara katılması gibi bir zorunluluk yoktur.

Şikayet Dilekçesi Verdikten Sonra Süreç Ne Kadar Sürer?

Savcılığa şikayet dilekçesi verildikten sonra sürecin ne kadar bir sürede sonuçlanacağı somut olaya göre değişkenlik gösterir. Sürecin kısa bir zamanda tamamlanabilmesi için birden çok etken vardır. Örneğin; Bilişim sistemleri aracılığıyla işlenen dolandırıcılık suçunda, faillerin tespit edilebilmesi birkaç yıl sürebilecektir. Dolayısıyla soruşturma ve kovuşturma evrelerinin sonuçlanması süreci daha uzun olacaktır. Ancak iki komşu ailenin birbirini basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek yaralama suçu kapsamında darp etmesi halinde bu süre çok daha kısa olacaktır.

Bu anlamda bu süreç somut olay konusu suç tipi, taraflar, delillerin toplanmasının zorluğu, kolluk ve savcılık makamlarının nitelikli ve pratik olarak çalışması gibi çeşitli parametrelere göre soruşturma ve kovuşturma süresi farklı olacaktır.

Şikayet Dilekçesi Verdikten Sonra Adli Süreci Nasıl Takip Ederim?  

Şikayet dilekçesi verildikten sonra kişi adli süreci belirli aralıklarla (örneğin ayda bir) ilgili yer Cumhuriyet Başsavcılığı önbürosuna giderek dosyada neler yapılmış, süreç ne aşamada bunu takip edebilir. Şikayet eden kişi istemesi halinde dosyanın fotokopisini de alabilecektir.

Soruşturma Süreci E-devletten Takip Edilebilir Mi?

Soruşturma sürecini kişi e-devlet aracılığıyla takip edemez. Soruşturmanın gizliliği kapsamında e-devlet (Vatandaş Portal)’te şikayet konusu dosya görünmez. Ancak konu ile ilgili olarak kamu davası açılması halinde kişi E- devlet Vatandaş Portal ile dava dosyasına ulaşabilir.

Şikayet Ettiğim Kişi Ceza Alır Mı?

Şikayet edilen kişinin ceza alıp almaması somut vakıaya göre belirlenecektir. Belirtmem gerekirse şikayet edilen herkesin ceza alması gibi bir durum söz konusu değildir. Kişiye itham edilen suçlama, ileri sürülen ve toplanan deliller, kişinin şahsi nedenleri, hukuka uygunluk (meşru savunma vs.) ve cezasızlık nedenleri, etkin pişmanlık gibi durumların tamamı dikkate alınarak bir karara varılacaktır. Dolayısıyla soruşturma ve kovuşturma sürecinde olası hak kayıpları yaşamamak adına uzman bir ceza avukatı ile beraber hareket etmenizi öneriyorum.

Şikayet Ettiğim Konu ile İlgili Haksız Çıkarsam Sorumluluğum Olur Mu? Bana Dava Açılabilir Mi?

Şikayet hakkı temel bir insan hakkıdır. Dolayısıyla kişinin suç olduğunu iddia ettiği bir konuda suç duyurusunda bulunması sebebiyle hiçbir sorumluluğu söz konusu değildir. Ancak kişi şikayet hakkını kötüye kullanması yani isnat ettiği fiilleri şikayet edilenin gerçekleştirmediğini bilmesine rağmen ona zarar vermek amacıyla bir şikayette bulunmuşsa burada artık bir haktan değil hakkın kötüye kullanılmasından bahsedilecektir. Bu halde şikayet edenin cezai ve/veya hukuki sorumluluğu elbette olabilecektir.

Ancak kişi şikayet hakkını dürüstlük kuralına aykırılık oluşturacak şekilde kullanmaması halinde hiçbir sorumluluğunun olmaması gerektiği görüşündeyim. Örneğin; şikayet edilen kişinin suçu işlediğini tam olarak bilmemesine rağmen şikayette bulunan kişinin, eğer somut olayda şikayet edilenle ilgili olarak hayatın olağan akışı içerisine bir şüphe mevcutsa, soruşturma sonucunda kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilse dahi herhangi bir sorumluluğu olmamalıdır. Bu bağlamda hak arama hürriyeti ve ifade özgürlüğü kapsamında şikayet hakkı geniş yorumlanmalıdır.

Av. Oktay Altunkaya
Önceki İçerikWhatsapp Yazışmaları Delil Sayılır Mı?
Sonraki İçerikKira Tespit Davası Nedir? Nasıl Açılır?